طرح جامع شهر اردبیل از سوی اداره کل راه و شهرسازی استان اردبیل در خردادماه ۱۳۸۴ به شرکت مهندسی طرح و کاوش واگذار گردید.

این شهر در دشت اردبیل و در ارتفاع ۱۳۴۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است. شهر اردبیل حول هسته اردبیل و بازار شهر شکل گرفته و توسعه یافته است و بدنبال استان شدن اردبیل و اهمیت یافتن اقتصادی، اجتماعی و سیالی شهر، تحولات اجتماعی شهر اردبیل دو بعد متفاوت به خود می‌گیرد، اول روند مهاجرت به شهر اردبیل و دوم شکل‌گیری و گسترش شهرک های مختلف در پیکره شهر. بخش دیگری از گسترش کالبدی و فیزیکی شهر اردبیل مربوط به جنوب غربی شهر و عمدتاً نواحی اطراف دریاچه شورابیل می‌باشد.

تأکید طرح جامع بر توسعه شهر به شکل شعاعی حلقوی با تقویت و ایجاد محورهای خطی است که به موازات رودخانه بالخلی امکان احداث دارند. اراضی مناسب برای احداث مسکن در شمال غرب شهر پیش بینی و مکانیابی شده است و توسعه در دیگر نقاط با احراز شرایط و ارائه گزارش توجیحی امکان پذیر می‌باشد.

شهر یک ساختار پیچیده نیم شبکه‌ای دارد و بر خلاف یک ساختار ساده دو به دوی درختی که در آن هر عضو با اعضای محدودی در ارتباط است و تاثیر مشخصی تنها در برخی از دستگاه‌ها می‌گذارد در یک ساختار نیم شبکه‌ای تمامی اعضاء در به وجود امدن یک کل واحد نقش دارند و بر روی هم تاثیر می‌گذارند.

شهر اردبیل شهری خدماتی است که خدمات گردشگری در سطح کارگاه‌های خرد و عدم صرفه ناشی از مقیاس در آن در حال شکل گیری است.